Kiedy Sąd może ustalić opiekę naprzemienną?

Dzisiejsze Sądy dążą do zrównoważenia czasu sprawowania opieki przez rodziców nad dzieckiem. Zatem coraz łatwiej można uzyskać opiekę naprzemienną. Jeśli uczestniczymy w życiu dziecka od początku jego narodzin a po rozstaniu z drugim rodzicem utrzymujemy pozytywne relacje, mamy bardzo duże szanse na uzyskanie opieki naprzemiennej nad małoletnim. Dziecko przebywa wówczas naprzemiennie dwa tygodnie u ojca i dwa tygodnie u matki.

Jak wygląda opieka naprzemienna w doktrynie prawa rodzinnego?

W aktualnym stanie prawnym, dominuje przekonanie o dopuszczalności orzeczenia przez sąd opieki naprzemiennej, ale jest to dopuszczalne jedynie w sytuacji pozostawienia obojgu rodzicom pełni władzy rodzicielskiej. Warto tu wspomnieć, że z roku na rok zmniejsza się ilość pozostawiania wyłącznej władzy rodzicielskiej matkom a w ogromnym tempie rośnie pozostawianie pełni władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom. Co ma przełożenie na pozytywne decyzje Sądu dotyczące wprowadzenia opieki naprzemiennej.

Warunkiem ustanowienia takiej opieki jest współdziałanie rodziców. By opieka naprzemienna mogła stać się korzystnym rozwiązaniem, spełnione muszą być szczególne warunki. Wymagana jest poprawna i bezkonfliktowa relacja między rodzicami – stawianie potrzeb dziecka na pierwszym miejscu, czy dobra komunikacja na temat dziecka i w obecności dziecka. Niezbędna jest także bardzo sprawna organizacja, precyzyjny plan zapewniający jednak łatwą reorganizację w przypadku potrzeby modyfikacji; systematyczne i zrównoważone monitorowanie postępów szkolnych przez oboje rodziców, a także dowożenie dziecka na zajęcia szkolne i pozaszkolne. Warunkiem zastosowania opieki naprzemiennej jest wystąpienie takich warunków, gdzie rodzice współpracują ze sobą we wszystkich aspektach wychowawczych.

Czy Sąd może ustalić opiekę naprzemienną w sytuacji konfliktu rodziców?

Odpowiedź nie jest taka prosta, w większości przypadków NIE, bo takie orzeczenie nie jest zgodne z dobrem małoletniego. Zdarza się jednak, że pomimo konfliktu Sąd wprowadza takie rozstrzygnięcie. Zazwyczaj jest ono poprzedzone badaniem psychologicznym dziecka i rodziców, gdzie specjaliści stwierdzają, że taka forma opieki jest odpowiednia dla dziecka i rekomendują ten wariant sądowi.

Na własnym przykładzie podam wam argumenty sądu, odrzucającego wniosek o opiekę naprzemienną, złożoną przez ojca mojego dziecka.

Czytając mój blog wiecie już, że ojciec w bardzo mocnym zakresie ma ograniczoną władzę rodzicielską i jest to jeden z głównych obok konfliktu, powodów na jaki powołuje się Sąd, nie przyznając mu opieki naprzemiennej. I tak po kolei:

Ustanowienie takiej pieczy naprzemiennej na tle istniejących między rodzicami istotnych różnic we wszystkich w zasadzie aspektach życia dziecka takich jak edukacja, leczenie, diagnostyka oraz silnie konfliktowych relacji uniemożliwiających rodzicom właściwą komunikację i wypracowywanie kompromisów w istotnych sprawach dziecka, jest nie możliwe. Tego rodzaju ukształtowanie sposobu sprawowania faktycznej opieki nad małoletnim sparaliżowałoby w zasadzie jej sprawowanie, wykluczając jednocześnie sprawne podejmowanie bieżących decyzji w sprawach dziecka. Jednocześnie należy zauważyć, że władza rodzicielska ojca nad synem w dalszym ciągu pozostaje ograniczona, zatem również z tego powodu nie jest możliwym ustanowienie opieki nad dzieckiem w trybie naprzemiennym, jako że ojciec nie jest władny do podejmowania decyzji w sprawach małoletniego w pełnym zakresie. W niniejszej sprawy system opieki naprzemiennej nie mógłby funkcjonować w sposób efektywny i mógłby doprowadzić do paraliżu w podejmowaniu decyzji w sprawach dziecka. Ukształtowanie tego rodzaju opieki w sposób oczywisty byłoby sprzeczne z interesem małoletniego, a poza tym w pierwszej kolejności wymagałoby zmiany orzeczenia w zakresie władzy rodzicielskiej poprzez przywrócenie jej w pełni wnioskodawcy.

Kluczem zatem do opieki naprzemiennej jest poprawna i bezkonfliktowa relacja pomiędzy rodzicami, wymagany jest tu szacunek i zaufanie do siebie nawzajem. Rodzice powinni również reprezentować podobny model wychowawczy i posiadać porównywalne kompetencje wychowawcze. Bardzo dobrze jeśli, zamieszkują blisko siebie, tak aby dziecko było w stanie ułożyć sobie odpowiednie relacje w środowisku szkolnym i społecznym.  

Jak sama czytam to co napisałam, to nasuwa mi się myśl, po co tacy rodzice w ogóle się rozstają, jeśli są tak dojrzali, żyją w bardzo dobrych relacjach, chcą nawet mieszkać obok siebie, to po co się rozwodzić? ;-)

Jeśli interesuje Was jak mogą wyglądać badania OZSS ustalające czy należy wprowadzić opiekę naprzemienną polecam materiał:

1. Badanie OZSS w sprawie opieki naprzemiennej oraz pozbawienia władzy rodzicielskiej.